Căn nhà của nghi phạm Đào Văn Hùng, nơi cảnh sát tìm thấy thi thể của hai bé gái. Ảnh: Thanh Hà

 Bắt cóc, sát hại nạn nhân

Dư luận đang xôn xao về vụ Đào Văn Hùng (SN 1986, ở xã Khai Thái, huyện Phú Xuyên, Hà Nội) khai nhận là thủ phạm bắt cóc, sát hại hai bé gái cùng xã rồi chôn xác trong vườn nhà. Hai bé gái này mất tích từ tối 14/5/2016. Công an đã khai quật vị trí theo mô tả của Hùng và tìm thấy thi thể hai bé gái. Dù chưa có kết quả giám định ADN, nhưng gia đình nạn nhân cho biết, qua quần áo của 2 bé gái, có thể đó đúng là con em họ. Bước đầu, nghi phạm khai động cơ gây án là do lâu nay ấm ức, chính người làng Khai Thái đã cản trở, khiến anh ta trục trặc chuyện tình yêu.

Trước đó, chiều 4/4/2016, tại thị trấn Liên Hương, Tuy Phong, Bình Thuận, đối tượng Nguyễn Bảo Vũ (24 tuổi, trú tại thị trấn Liên Hương) đã bắt cóc rồi sát hại cháu N. (11 tuổi). Sau đó Vũ còn nhắn tin cho bố nạn nhân đòi số tiền chuộc 200 triệu đồng. Cuối cùng Vũ bị bắt và bị xử tử hình về tội danh giết người, tống tiền.

Ngoài hai vụ việc trên, từ đầu năm tới nay, tại các địa phương khác như Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Lạt… cũng đã xảy ra các vụ trẻ em mất tích. Bên cạnh những vụ đã được lực lượng chức năng khám phá thành công, giải cứu an toàn cho nạn nhân, vẫn còn các cháu bé nghi bị bắt cóc, chưa rõ tung tích. Việc liên tiếp xảy ra các vụ bắt cóc trẻ em trong thời gian qua đã gây lo lắng trong dư luận. Trước nguy cơ bất kỳ đứa trẻ nào cũng có thể trở thành nạn nhân của loại tội phạm này, vậy đâu là cách phòng tránh?

Cần hướng dẫn kỹ năng cho trẻ

Theo trung tá, TS Hà Thị Hồng Lan (Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học và điều tra tội phạm, Học viện CSND), bắt cóc trẻ em là một loại tội phạm rất nguy hiểm, gây lo lắng, bức xúc trong dư luận xã hội, có xu hướng gia tăng và ngày càng tinh vi, manh động, liều lĩnh. Các đối tượng bắt cóc thường nhằm mục đích tống tiền (chiếm đoạt tài sản) hoặc trả thù cá nhân, trong đó mục đích chiếm đoạt tài sản là chủ yếu.

Để đạt được mục đích về tài sản, đối tượng sẽ sử dụng nhiều phương thức khác nhau như: liên lạc với người thân của trẻ để yêu cầu chuyển tiền; móc nối với đường dây buôn bán người để bán ra nước ngoài lấy tiền… Theo TS Lan, đối tượng thường chuẩn bị rất kỹ kế hoạch trước khi ra tay, từ việc làm quen, dụ dỗ các bé đến kế hoạch di chuyển, lưu giữ trẻ bị bắt cóc; mua bán trẻ với đối tượng là người trong nước hoặc nước ngoài; cách thức đe dọa, nhận tiền, tiêu hủy chứng cứ hoặc bỏ trốn.

“Hành vi bắt cóc trẻ em có thể xảy ra ở bất cứ đâu, với bất kỳ gia đình nào, với trẻ em ở nhiều lứa tuổi. Đối tượng bắt cóc trẻ em rất đa dạng, có thể là bạn bè, người thân của gia đình nạn nhân, người hiếm muộn. Đặc biệt, hầu hết các đối tượng gây án là những người đang có nhu cầu cấp thiết về tiền bạc. Đó có thể là những người làm ăn đổ bể, nợ nần, vướng vào tín dụng đen, hoặc không có công ăn việc làm, nghiện ma tuý, cờ bạc, đối tượng tiền án tiền sự không chịu hoàn lương…”, TS Hà Thị Hồng Lan phân tích.

Để phòng ngừa, TS Lan khuyến cáo các gia đình cần trang bị kỹ năng tiếp xúc với người lạ cho trẻ như: sử dụng mật khẩu, không đi theo người lạ khi không có người thân đi cùng, không nhận quà từ người lạ, khi bị người lạ dụ dỗ hoặc đe dọa cần phản ứng như thế nào. Đồng thời, hướng dẫn trẻ em nhớ rõ thông tin về gia đình (bố mẹ, ông bà, địa chỉ gia đình…); trao đổi, phối hợp với nhà trường, các thầy cô giáo trong quản lý các cháu ở trường. Cha mẹ cần nắm chắc việc quan hệ bạn bè của các cháu; nhắc nhở các cháu cần cảnh giác với những hiện tượng, tình huống bất lợi, nguy hiểm. Ngoài ra, cha mẹ cần cẩn trọng khi sử dụng mạng xã hội, không đưa thông tin, ảnh quá chi tiết về con và gia đình lên mạng…

Về phía nhà trường, cơ sở y tế, cần đề ra các nội quy và thực hiện chặt chẽ các nội dung liên quan đến bảo vệ trẻ em, tránh việc bắt cóc xảy ra. Các cơ quan chức năng cẩn đẩy mạnh tuyên truyền về các phương thức, thủ đoạn của tội phạm bắt cóc trẻ em, nâng cao ý thức cảnh giác …

Để phòng ngừa, TS Hà Thị Hồng Lan khuyến cáo các gia đình cần trang bị kỹ năng tiếp xúc với người lạ cho trẻ như: sử dụng mật khẩu, không đi theo người lạ khi không có người thân đi cùng, không nhận quà từ người lạ, khi bị người lạ dụ dỗ hoặc đe dọa cần phản ứng như thế nào. Đồng thời, hướng dẫn trẻ em nhớ rõ thông tin về gia đình.